Vroege opsporing betekent behoud van zicht!
De resultaten van wetenschappelijk onderzoek laten zien dat het uitbannen van oogproblemen mogelijk is. Zolang er maar genoeg onderzoek kan worden gedaan. Door oogproblemen in een zo vroeg mogelijk stadium te ontdekken en te behandelen, kan ernstige slechtziendheid en blindheid worden voorkomen.
Een goed voorbeeld is het onderzoek van oogarts dr. Lemij (Oogziekenhuis Rotterdam). Hij speelt een actieve rol bij onderzoek naar glaucoom, vooral op het gebied van beeldvormende technieken voor het (vroegtijdig) opsporen en opvolgen.
Bij glaucoom raken de zenuwvezels van het netvlies beschadigd en sterven af. Zichtverlies treedt op vanuit de randen van het zicht en wordt geleidelijk steeds ernstiger. Glaucoom is de meest voorkomende oogaandoening die zonder diagnose en behandeling leidt tot blijvend zichtverlies of zelfs blindheid.
Simulator: wat zie je met glaucoom?
In Nederland hebben zo’n 150.000-200.000 mensen glaucoom. Slechts de helft weet dit. Helaas loopt deze groep een groot risico om (deels) blind te worden. ‘Voor een betere diagnose van glaucoom wilde ik kunstmatige intelligentie inzetten bij de analyse van fundusfoto’s. Van onderzoek uit China wist ik al dat computers fundusfoto’s konden beoordelen op de aanwezigheid van glaucoom. Echter was deze software alleen maar toepasbaar op Chinese ogen. Op niet-Chinese ogen presteerde de Artificial Intelligence (AI) eigenlijk vrij slecht. Mijn idee was om een programma te maken dat bruikbaar was voor ogen van meerdere etniciteiten’. Om een goed algoritme voor de computersoftware te schrijven werden 113.000 (anonieme) fundusfoto’s digitaal gelabeld. Een groep oogartsen en optometristen gaven de foto’s het label ‘glaucoom’, ‘geen glaucoom’ of ‘niet te beoordelen’. Toen eind 2021 alle foto’s gelabeld waren, kon de kunstmatige intelligentie (AI) worden ingezet om computers te ‘trainen’ in het herkennen van glaucoom. Uiteindelijk wist een Chinese AI-ontwikkelaar software te schrijven die op basis van de fundusfoto, 85% van de glaucoom-patiënten kon opsporen.
Ik had gehoopt dat 75% met AI kon worden opgespoord, het resultaat (85%) overtrof dus mijn verwachtingen!
Met deze nieuwe opsporingstechniek kunnen we het aantal ‘vals positieven’ fors verminderen. Digitale screening van de fundusfoto’s is betrouwbaarder dan metingen van de oogdruk. Bovendien ontdekken we met AI de aandoening in een veel eerder stadium, vaak al voordat er verlies van zicht optreedt.
Het Oogfonds is enorm trots op de mooie resultaten van het onderzoek van dokter Lemij. Met hulp van Oogfonds-donateurs konden we dit onderzoek mede-financieren.
