Deze grote stap voorwaarts werd mogelijk gemaakt door gedegen wetenschappelijk maculaonderzoek. Als lid van de Oogfonds Adviescommissie Macula hoopt Yvonne de Jong-Hesse meer van dat baanbrekende onderzoek de behandelkamer in te krijgen.

“Ik zat in het bestuur van het MaculaFonds dat in 2019 is samengegaan met het Oogfonds. Vroeger als bestuurslid van het MaculaFonds en nu als lid van de Adviescommissie Macula van het Oogfonds heb ik de eervolle en verantwoordelijke taak om mee te beslissen over de toewijzing van het geld van donateurs aan de meest veelbelovende wetenschappelijke maculaonderzoeksprojecten. Subsidieaanvragen voor oogonderzoek worden ons aangeboden via UitZicht, het samenwerkingsverband van fondsen. UitZicht verzamelt alle aanvragen van arts-onderzoekers. Elke aanvraag onderwerpt UitZicht aan een zorgvuldige beoordeling door vakdeskundigen en patiëntenpanels. Daaruit volgt een rangschikking die aangeboden wordt aan de deelnemende fondsen en dus ook aan onze adviescommissie.

Relevant

We houden bij iedere aanvraag rekening met de wetenschappelijke kwaliteit én de relevantie voor de doelgroep. Soms heeft een onderzoek betrekking op meer mensen, omdat het een veelvoorkomende oogziekte betreft. Soms gaat het echter om onderzoek naar een zeldzame oogziekte. Uiteindelijk is ieder onderzoek relevant, maar niet ieder onderzoek kan worden uitgevoerd. De reden? Te weinig financiële middelen. Slechts twintig procent van het totaal bij UitZicht aangevraagde bedrag voor subsidie kan toegekend worden. Dat betekent dat tachtig procent van al het kansrijke onderzoek geen doorgang kan vinden. Dat is jammer! Als je vooruitgang wilt boeken, moeten we de oogaandoeningen beter leren kennen, want pas dan kunnen we beter leren behandelen.

Noodzakelijk

Klinische studies waar patiënten bij betrokken zijn, kosten veel tijd en geld. Ontdekken hoe een oogziekte zich over de jaren heen ontwikkelt? Dat is wél interessant! En een eenjarig onderzoek is minder kostbaar dan een driejarig onderzoek, maar kun je dan wel voldoende relevante informatie vinden? Bij basaal onderzoek kan het zelfs zo zijn dat je vooraf niet eens kunt inschatten of het onderzoek wel een bruikbaar resultaat oplevert. Bijvoorbeeld het vinden van een nieuw eiwit dat effect heeft op de behandeling van MD. Is zo’n onderzoek dan minder noodzakelijk? Zeker niet! Wetenschappelijk oogonderzoek, in welke vorm dan ook, is altijd noodzakelijk. Elke studie brengt ons een stap dichter bij een oplossing.”

Actueel

Yvonne de Jong-Hesse verwacht dat er in de komende tien jaar grote stappen worden gezet naar oplossingen, dankzij studies van de afgelopen jaren. “Door de injecties bij MD is de prognose al beter! Een vraag is: kunnen we met minder injecties hetzelfde effect krijgen? Ja, dat kan. Daarvoor zijn dan wel meer controles nodig. Dat zou mogelijk kunnen worden door kunstmatige intelligentie. De ontwikkeling hierin is heel hoopvol. Een zelflerende formule, een algoritme, kan nu al in een onderzoeksopstelling een OCT-scan vakkundig beoordelen. Hiermee zouden oogartsen sneller kunnen beslissen of de patiënt op dit moment een injectie nodig heeft. Er bestaat al een algoritme dat netvliesfoto’s van mensen met diabetes beoordeelt op diabetische retinopathie. Het zou geweldig zijn als we ook zo’n algoritme ter beschikking zouden hebben om maculadegeneratie en andere oogaandoeningen snel en laagdrempelig te detecteren.”