World Sight Day 2025
Helft vreest slechter zicht, maar onderneemt geen actie
Nederland heeft weinig oog voor ooggezondheid
Op World Sight Day (9 oktober) waarschuwt het Oogfonds dat Nederlanders hun gezichtsvermogen onvoldoende serieus nemen. Slechts 16% van de Nederlanders is bewust bezig met de gezondheid van hun ogen; een deel blijft daar zelfs nonchalant bij als ze merken dat ze minder goed gaan zien. Dit blijkt uit onderzoek van Ipsos I&O, uitgevoerd in opdracht van het Oogfonds. Opvallende cijfers, want eerder bleek al dat driekwart van de Nederlanders het gezichtsvermogen het belangrijkste zintuig vindt. Zo’n afwachtende houding kan grote gevolgen hebben, ook voor de verkeersveiligheid. Daarom sluit Veilig Verkeer Nederland zich aan bij de oproep om meer aandacht te hebben voor ooggezondheid, net als verschillende organisaties in de oogzorg.
Oogproblemen raken ook de verkeersveiligheid
Uit het onderzoek blijkt dat bijna 3 op de 10 Nederlanders met een rijbewijs, omgerekend ruim 3 miljoen mensen van de bijna 11,8 miljoen mensen met rijbewijs (CBS), ’s avonds liever niet of helemaal niet meer rijdt, omdat ze minder goed zien in het donker. Vooral 55-plussers en vrouwen ervaren dit. Opvallend is dat het probleem ook bij jongeren speelt: in de leeftijdsgroep 18-39 jaar geeft 21% aan liever niet in het donker te rijden vanwege slecht zicht, en 2% vermijdt dit zelfs helemaal.
Hoewel ruim 9 op de 10 Nederlanders (93%) aangeven géén visuele beperking te hebben, merkt een grote groep dus wel dat hun zicht in het donker afneemt. Toch laat vrijwel niemand zijn ogen controleren of onderzoekt de oorzaak van die klachten. Dat laat zien dat we pas in actie komen als problemen zich al voordoen, en dat preventieve oogzorg nog te weinig vanzelfsprekend is.
Daarnaast heeft 1 op de 20 Nederlanders (ongeveer 850.000 mensen) ooit een onveilige situatie of ongeluk meegemaakt waarbij hun gezichtsvermogen een rol speelde. Een respondent verwoordt het zo: “De combinatie van duisternis, regen en verblindende koplampen maakt autorijden voor mij soms ronduit gevaarlijk.”
Evert-Jan Hulshof, directeur Veilig Verkeer Nederland: “We zien dat veel weggebruikers zich ’s avonds onzeker voelen door minder zicht in het donker. Voor wie hier last van heeft, zijn er maatregelen om veiliger te rijden. Zo helpt het om je rijgedrag aan te passen aan de omstandigheden, bijvoorbeeld door rustiger te rijden of meer afstand te houden. Daarnaast is het belangrijk om signalen van verminderd zicht serieus te nemen, goed kunnen zien is een belangrijke factor in verkeersveiligheid. Zo blijf je ook in het donker veilig en zelfverzekerd onderweg.”
Onderzoek schetst zorgwekkend beeld
En verkeer is slechts één voorbeeld: het onderzoek van het Oogfonds, uitgevoerd in september 2025 onder 2.631 Nederlanders van 18 jaar en ouder (14.924.488 mensen in Nederland), schetst in de volle breedte een zorgwekkend beeld van hoe Nederlanders omgaan met hun ogen. Meer dan de helft (53%), omgerekend bijna 8 miljoen Nederlanders, vreest voor afnemend gezichtsvermogen bij het ouder worden. Hoewel 62 procent, bijna 9 miljoen Nederlanders, graag zou willen weten wat zij zelf kunnen doen om hun ogen gezond te houden, weet slechts 27 procent (bijna 4 miljoen mensen) dit daadwerkelijk.
“De cijfers uit dit onderzoek laten ons duidelijk zien dat er meer aandacht nodig is voor ooggezondheid,” zegt Meta Neeleman, directeur van het Oogfonds. ”Té veel mensen weten niet wat ze zelf kunnen doen om hun gezichtsvermogen te beschermen en wanneer het nodig is om naar de huisarts of opticien te gaan. Tijdige diagnose van oogaandoeningen is heel belangrijk, omdat verlies van gezichtsvermogen dan vaak nog voorkomen kan worden. We zullen hier in onze voorlichting nadrukkelijk aandacht aan blijven besteden!”
Vroege signalering cruciaal
Prof. dr. Gre Luyten, als oogarts verbonden aan het LUMC, bevestigt dat oogziektes er vaak langzaam insluipen. “Vroege signalering is essentieel om te voorkomen dat mensen onnodig hun zelfstandigheid en kwaliteit van leven verliezen.”
Ruim 2 miljoen mensen geven aan voor een oogaandoening onder behandeling te zijn bij of gecontroleerd te worden door een oogarts. Voor velen betekent dit dagelijks beperkingen: onzekerheid in het verkeer, moeite met lezen of problemen in werk en sociaal leven.
Toenemende druk door bijziendheid, vergrijzing en diabetes
De urgentie is groot: naar verwachting is in 2050 de helft van de bevolking bijziend. Door deze toename zullen meer mensen oogziekten ontwikkelen, wat leidt tot een hoger aantal maatschappelijk blinden en slechtzienden. Daarbovenop komen de effecten van vergrijzing, met ouderdomsaandoeningen zoals glaucoom en leeftijdsgebonden maculadegeneratie, en van welvaartziekten zoals diabetes, die kan leiden tot diabetische retinopathie. “Oogziektes zie je niet aankomen. En helaas is verminderd zicht door schade aan het oog vaak niet te herstellen, aldus Meta Neeleman.”
Handelingsperspectief voor Nederlanders
Het Oogfonds roept iedereen op hun ogen serieuzer te nemen. Een goed begin is de voorlichtingspagina’s van het Oogfonds te bezoeken, waar staat hoe je je ogen gezond kunt houden, welke signalen wijzen op problemen en wanneer het verstandig is om een controle te laten doen. Als volgende stap kunnen Nederlanders hun kennis testen en verdiepen via de laagdrempelige en gratis online training Houd je ogen gezond: Deze training, ontwikkeld samen met experts, laat zien hoe oogproblemen herkend kunnen worden en wat je zelf kunt doen om je ogen gezond te houden en slechtziendheid waar mogelijk te voorkomen.
Bekijk hier de feiten en cijfers uit het onderzoek van Ipsos I&O in opdracht van het Oogfonds
Deze oproep wordt ondersteund door:
Veilig Verkeer Nederland (VVN)
Vision 2020 Netherlands
De Nederlandse Unie van Optiekbedrijven (NUVO)
Oogvereniging
Maculavereniging
