Wat is bijziend?

Bijziendheid (ook wel myopie genoemd) is een oogafwijking waarbij je moeite hebt om dingen op afstand scherp te zien. Bijvoorbeeld autorijden, tv-kijken en op het schoolbord kijken, geven problemen. Het dragen van een min-bril of min-contactlenzen kan dit corrigeren. Ook kan het oog bij bijziendheid gelaserd worden. Lezen is meestal geen probleem voor mensen die bijziend zijn, behalve als de afwijking van de ogen groot is.

Bijziendheid komt veel voor. Zowel volwassenen als kinderen kunnen bijziend zijn. Bijziendheid is geen ziekte, maar een afwijking van de lichtbreking in het oog. Dit leggen we hieronder uit.

Wat is bijziend?

Lichtstralen vallen het oog binnen via het hoornvlies en gaan via de pupil naar de ooglens. De ooglens heeft een platte bolvorm. Zowel het hoornvlies als de ooglens breken de lichtstralen. Daardoor komen achter de ooglens de lichtstralen samen in één punt. Bij normale ogen vallen de lichtstralen precies samen op het netvlies, achter in het oog. Hierdoor ontstaat er één helder beeld.

Is iemand bijziend, dan komen de lichtstralen samen voor het netvlies. Op het netvlies zelf ontstaat dan een wazig beeld. Er zijn twee oorzaken waardoor dit gebeurt:

• Het oog is te lang. Dat wil zeggen de afstand tussen het hoornvlies (voorkant oog) en het netvlies (achterkant oog) is te groot. Hierdoor komen de lichtstralen, die door het hoornvlies en de ooglens gebroken zijn, voor het netvlies samen. Deze vorm van bijziendheid wordt as-myopie genoemd.
• Het hoornvlies of de ooglens is te bol. Hierdoor worden de lichtstralen te veel gebroken en komen ze voor het netvlies samen. Deze vorm van bijziendheid heet brekingsmyopie.

In de meeste gevallen hebben bijziende mensen last van as-myopie. Brekingsmyopie is een zeldzame oogaandoening.

Bijziend kind

Ook kinderen kunnen bijziend zijn. Een klein percentage van de kinderen wordt geboren met myopie. Dit wordt congenitale myopie genoemd. Deze kinderen ontwikkelen vaak een ernstige vorm van bijziendheid.

Daarnaast is er juveniele myopie. De bijziendheid ontstaat dan tussen het 5e en 16e levensjaar. De oorzaak is een toename van de lengte van het oog. Meestal stopt de groei van het oog en daarmee de verergering van myopie aan het eind van de pubertijd, maar het kan ook doorgaan tot het 20e levensjaar of zelfs daarna nog.

Om te bepalen of de ogen niet verder achteruitgaan, is het belangrijk om regelmatig de oogsterkte van een kind op te laten meten. Bij jonge kinderen is dit niet makkelijk. Ze kunnen nog niet lezen en werken soms niet goed mee. Bij juveniele myopie wordt de afwijking vaak niet hoger dan -5.

Risicofactoren bijziendheid bij kinderen

Er zijn meerdere risicofactoren voor juveniele myopie:

• Erfelijkheid
• Veel binnen zijn
• Veel dichtbij kijken (intensief lezen of op een beeldscherm kijken)
• Vroeggeboorte

Steeds meer kinderen zijn bijziend en de afwijking is gemiddeld hoger dan 50 jaar geleden. Dit komt onder andere doordat kinderen te weinig buiten spelen en teveel dichtbij kijken, bijvoorbeeld op beeldschermen.

Bijziend en verziend

Naast bijziend, is er ook verziend. Bij bijziendheid komen de lichtstralen die het oog binnenvallen voor het netvlies samen, bij verziendheid achter het netvlies. Dit geeft problemen met dichtbij zien, zoals lezen, maar bij oudere mensen ook met verzien. Verziendheid kan gecorrigeerd worden met een plus-bril of plus-contactlenzen. Ook kunnen de ogen gelaserd worden of geopereerd.

Bij een kind ontstaan de eerste klachten vaak niet met moeizaam lezen. Zij kunnen de verziendheid namelijk corrigeren door de ooglens boller te maken (accommoderen). Dit gebeurt onbewust, maar kost veel energie. Verziende kinderen hebben daarom vaak last van vermoeidheid, hoofdpijn bij het lezen en soms scheelzien.

Wat is verziendheid