Ouders/verzorgers zijn zich vaak niet bewust dat overmatig gebruik van mobiele telefoons en tablets ernstige en blijvende oogschade bij hun kinderen kan veroorzaken. Dat blijkt uit onderzoek van het Oogfonds onder ouders en jonge kinderen (5 t/m 12 jaar) naar hun schermgebruik thuis. De bevindingen zijn verontrustend, daarom introduceert het Oogfonds een educatieve podcast.
Meta Neeleman, directeur-bestuurder Oogfonds: “We willen ouders graag bewust maken van het feit dat langdurig gebruik van schermen op korte afstand kan leiden tot (hoge) bijziendheid. Als we niets doen, is bijziendheid in 2050 dé belangrijkste oorzaak van slechtziendheid. We pleiten voor het volgen van de 20-20-2 vuistregel, die ouders, jeugd- en kinderopvangprofessionals en leerkrachten kunnen gebruiken als richtlijn.”
Bijziendheid, de stille bedreiging
Bijziendheid, ook wel bekend als myopie, is een oogaandoening waarbij objecten dichtbij scherp te zien zijn, maar objecten op afstand wazig lijken. Misschien denkt u dat het simpelweg dragen van een bril de oplossing is, maar het probleem gaat veel verder.
Prof. Dr. Caroline Klaver aan het Erasmus MC en Radboudumc legt uit: “Kinderen brengen veel tijd door op schermen die binnen armlengte worden gehouden, wat de kans op bijziendheid aanzienlijk vergroot. Op latere leeftijd kan de bijziendheid tot ernstige oogaandoeningen leiden zoals glaucoom, staar en netvliesloslating. In een eigen studie hebben we net ontdekt dat 1 op de 2 jonge vrouwen (57%) van 25 jaar al myopie heeft ontwikkeld.”
Dit betreft dus de generatie die vanaf jonge leeftijd in aanraking kwam met de eerste smartphones. Dit is een zeer verontrustende ontwikkeling.
Onthullende inzichten uit het onderzoek van het Oogfonds
Om de omvang van het probleem te begrijpen, heeft het Oogfonds onderzoek gedaan onder ouders en jonge kinderen (5 t/m 12 jaar), gericht op hun schermgebruik thuis. Uit de resultaten blijkt dat bijna de helft van de 563 ondervraagde ouders niet weet dat bijziendheid ernstige gevolgen kan hebben voor de ooggezondheid. De andere helft is zich slechts bewust van oppervlakkige gevolgen, zoals slechter zicht of de noodzaak van een bril. Slechts een klein deel van deze ouders, minder dan 10%, is zich bewust van de ernstige oogaandoeningen die bijziendheid kunnen veroorzaken, en dat veel schermgebruik en te weinig buiten spelen hierbij grote boosdoeners zijn.
Ernstige oogaandoeningen zijn een groeiend probleem
Steeds meer kinderen zullen in de toekomst te maken krijgen met blijvende oogschade. In onderzoek geïnitieerd door het Oogfonds uitgevoerd in samenwerking met Bureau Objectief en mogelijk gemaakt door CooperVision zijn opmerkelijke inzichten naar voren gekomen over het dagelijks dichtbij-schermgebruik van kinderen. Bij kinderen van 5 t/m 8 jaar brengt 43% dagelijks 60 minuten of meer door op een scherm, waarbij 27% tussen de 60 – 90 minuten. Voor de groep van 9 t/m 12 jaar is dit percentage zelfs 74%, met een verontrustende 26% die zelfs meer dan 2 uur per dag achter het scherm spendeert. Dit suggereert dat er na schooltijd weinig tijd overblijft voor andere activiteiten zoals buitenspelen. Raadpleeg het volledige rapport voor diepgaandere inzichten.
Podcast OverZien: Myopie vanuit alle hoeken belicht
Om ouders te informeren over myopie, het gebruik van beeldschermen bij kinderen en hoe hier verstandig mee om te gaan, introduceert het Oogfonds de podcastserie ‘OverZien’. In deze serie van drie afleveringen komen kinderen, specialisten en ervaringsdeskundigen aan het woord.
Orthoptist en onderzoeker dr. Jan Roelof Polling aan het Erasmus MC/Sophia Kinderziekenhuis maakt zich grote zorgen en geeft in de podcast onder meer aan: “Als een kind voor zijn tiende jaar bijziendheid ontwikkelt, wordt één op de vijf op latere leeftijd hoog bijziend. Van deze mensen (brilsterkte van min zes of hoger) wordt vervolgens één op de drie ernstig slechtziend of blind.”
De eerste podcast-aflevering is vanaf vandaag te beluisteren via Apple Podcasts, Spotify, het YouTube kanaal en de website van het Oogfonds. De tweede en derde aflevering volgen op 19 en 26 oktober.
Weinig kennis van de 20-20-2 regel: wat ouders moeten weten
Uit het onderzoek komt naar voren dat ouders relatief onbekend zijn met de 20-20-2 regel. Minder dan één op de tien ouders kan een volledige omschrijving geven van wat deze regel precies inhoudt, terwijl een derde van de ouders aangeeft wel van de 20-20-2 regel gehoord te hebben.
Het Oogfonds adviseert ouders om in ieder geval de 20-20-2 vuistregel te volgen: na elke 20 minuten dichtbij kijken (scherm of boek) moeten kinderen 20 seconden in de verte kijken en dagelijks minstens 2 uur buitenspelen. Ouders worden aangemoedigd om deze regel toe te passen door bijvoorbeeld de kindermodus met een timer op de tablet of smartphone in te stellen en door herinneringen te plaatsen, zoals een sticker met ’20-20-2’ van het Oogfonds op de apparaten.
Meer informatie
Voor meer informatie over myopie, tips en adviezen voor ouders over gezond schermgebruik, het onderzoek en de podcastserie ‘OverZien’, bezoek onze myopie pagina.