Oogmelanoom

Wat is oogkanker?

Oogkanker is een zeldzame, maar ernstige vorm van kanker waarbij kwaadaardige cellen ontstaan in of rondom het oog. Deze cellen kunnen zich ongecontroleerd delen en het oog beschadigen. Hoewel oogkanker relatief weinig voorkomt, kan de impact groot zijn – zowel op het gezichtsvermogen als op de levensverwachting.

Er bestaan meerdere vormen van oogkanker. De meest voorkomende bij volwassenen is oogmelanoom. Deze tumor ontstaat uit pigmentcellen in het oog, meestal in het vaatvlies (choroidea), een goed doorbloed deel aan de van het oog. Andere vormen zijn bijvoorbeeld retinoblastoom (vooral bij kinderen) en lymfomen in of rondom de oogkas.

De klachten bij oogkanker verschillen per persoon. In een vroeg stadium zijn er soms helemaal geen symptomen. In andere gevallen kunnen er visuele klachten ontstaan, zoals wazig zicht of vervorming van wat men ziet.

Vroege opsporing is essentieel. In gespecialiseerde centra kunnen met behulp van geavanceerde beeldvormingstechnieken, zoals echografie en MRI, tumoren snel en nauwkeurig worden vastgesteld. De behandeling is afhankelijk van het type oogkanker, de grootte en locatie van de tumor, en de algehele gezondheid van de patiënt.

Wat is oogmelanoom?

Oogmelanoom is de meest voorkomende vorm van oogkanker bij volwassenen. Het is een kwaadaardige tumor die ontstaat uit pigmentcellen (melanocyten) in het oog. Jaarlijks krijgen iets meer dan 200 mensen in Nederland deze diagnose.

De pigmentcellen bevinden zich op verschillende plaatsen in het oog: het regenboogvlies (iris), het vaatvlies (choroidea) en het straalvormig lichaam (corpus ciliare). Samen vormen deze structuren de uvea, waardoor oogmelanoom ook wel uveamelanoom wordt genoemd.

Oogmelanoom komt het vaakst voor bij mensen tussen de 50 en 70 jaar. De tumor groeit meestal aan de binnenkant van het oog en is daardoor niet zichtbaar. Dat maakt het lastig om de ziekte in een vroeg stadium op te merken.

Hoewel het oog klein is, kan de tumor ernstige gevolgen hebben. Denk aan blijvende schade aan het gezichtsvermogen, druk in het oog en in sommige gevallen zelfs verlies van het oog. Daarnaast is er een aanzienlijke kans op uitzaaiingen, met name naar de lever.

Oogmelanoom is niet hetzelfde als huidmelanoom. Hoewel beide ontstaan uit pigmentcellen, verschillen ze sterk in genetische eigenschappen en behandeling. Daarom is wetenschappelijk onderzoek naar gerichte behandelingen, zoals immunotherapie, van groot belang.