Vraag om een apneutest. Dat advies geeft de Apneuvereniging aan glaucoompatiënten. Vaak weten mensen namelijk niet van zichzelf dat ze geregeld ademstops hebben tijdens hun slaap. Ondertussen kunnen die ademstops wél bijdragen aan onherstelbare schade aan de oogzenuw.
Mensen met slaapapneu lopen tot wel 40 procent meer risico om glaucoom te krijgen. Dat kwam in 2023 naar voren uit een meta-analyse, een onderzoek waarin de resultaten uit eerdere onderzoeken worden samengevoegd en geanalyseerd. In dit geval ging het om de gegevens van ruim 4,5 miljoen patiënten.
Hoe beschadigt slaapapneu de oogzenuw?
Waardoor nachtelijke ademstops precies schade aan de oogzenuw zouden veroorzaken, is nog niet helemaal duidelijk. Onderzoekers vermoeden dat meerdere mechanismen een rol kunnen spelen.
Zo zou slaapapneu bijdragen aan een oplopende druk in de ogen, en aan een slechtere bloedtoevoer naar de oogzenuw. Verder kunnen door het zuurstoftekort ook vrije radicalen ontstaan. Dat zijn agressieve stofjes die onder andere de oogzenuw kunnen beschadigen.
Behandeling helpt verdere schade voorkomen
Hoewel dus nog niet vaststaat hoe korte ademstops tijdens de slaap precies bijdragen aan glaucoom, is de boodschap wat de Apneuvereniging betreft duidelijk. Heeft u glaucoom, laat dan nagaan of u slaapapneu heeft. Slaapapneu kan namelijk behandeld worden. En hoe eerder dat gebeurt, hoe beter uw oogzenuwen beschermd zijn tegen verdere schade.
Omgekeerd adviseert de Apneuvereniging mensen met slaapapneu overigens ook om zich jaarlijks op glaucoom te laten onderzoeken. Voor glaucoom geldt namelijk hetzelfde als voor slaapapneu: veel mensen lopen ermee rond zonder dat ze het weten. Ze ontdekken het pas als er al onherstelbare schade is ontstaan.
Verhoogd risico op hartklachten
Eerder richtte de Apneuvereniging zich al met dezelfde boodschap op mensen met hartklachten. Het risico op hart- en vaatziekten is namelijk ook duidelijk verhoogd bij mensen met slaapapneu.
Toen het universitair ziekenhuis in Antwerpen tijdelijk iedereen die op de afdeling Cardiologie binnenkwam een slaaponderzoek gaf, bleek zelfs dat 48 procent van de onderzochte patiënten slaapapneu te hebben. Veel van hen wisten dat niet.
Oorzaken van nachtelijke ademstops
Slaapapneu houdt in dat tijdens de slaap de ademhaling geregeld hapert of zelfs even helemaal stilvalt. Door het zuurstoftekort slaan de hersenen alarm en word je kort wakker. Maar zodra je weer richting diepere slaapfasen wegglijdt, gaat de ademhaling opnieuw lastiger. Door deze voortdurende slaaponderbrekingen krijgen mensen met slaapapneu een tekort aan diepe slaap.
Vaak denken mensen bij symptomen van slaapapneu vooral aan hard snurken. Maar een deel van de patiënten – met name vrouwen – snurkt nauwelijks. Bij hen wijzen vooral symptomen als hoofdpijn, een hoge bloeddruk, vermoeidheid en concentratieproblemen erop dat ze ’s nachts geregeld ademstops hebben. Bij mannen is een veelvoorkomend symptoom dat ze overdag in slaap vallen.
Naar schatting lijdt tot wel een kwart van de mensen van middelbare leeftijd en ouder aan slaapapneu. Het komt vaker voor bij mensen met overgewicht. Ook roken, alcohol drinken en het gebruik van slaapmiddelen kan bijdragen aan de ademstops. Verder zijn er sterke aanwijzingen dat genen een rol spelen bij het ontstaan van slaapapneu.