Genetische, lichamelijke en omgevingsfactoren bij glaucoom in verschillende etniciteiten

Onderzoekssamenvatting

Glaucoom is wereldwijd de belangrijkste oorzaak van onomkeerbare blindheid en treft bijna 80 miljoen mensen. Primair open kamerhoek glaucoom (POAG) is de meest voorkomende vorm en is met name frequent en ernstiger bij mensen van Afrikaanse afkomst. De exacte pathofysiologie van POAG is nog niet volledig opgehelderd, en genetische, lichamelijke en omgevingsfactoren spelen waarschijnlijk een rol. De meeste genetische studies zijn gebaseerd op populaties van Europese en Aziatische afkomst, waardoor genetische risicofactoren voor Afrikaanse populaties grotendeels onbekend blijven.

Om deze kenniskloof te dichten, is de GIGA-studie (Genetics in Glaucoma patients of African descent) opgezet. In eerdere fasen van dit onderzoek werden meer dan 1500 POAG-patiënten en controlepersonen geïncludeerd in Tanzania en Zuid-Afrika. Een vervolgstudie in Ghana heeft inmiddels DNA-monsters en klinische gegevens verzameld van meer dan 1100 deelnemers. Het doel is om genetische risicofactoren te identificeren en lichamelijke en omgevingsverschillen te analyseren tussen Afrikaanse en Nederlandse populaties, in samenwerking met de Rotterdamse ERGO-studie.

Voorgestelde oplossing / doelstelling

Dit onderzoek heeft vier hoofddoelen:

1. Genetische risicofactoren identificeren voor POAG bij mensen van Afrikaanse afkomst en deze vergelijken met Europese populaties.
2. Lichamelijke kenmerken van het oog in kaart brengen die bijdragen aan verhoogd glaucoomrisico in Afrikaanse populaties.
3. Omgevingsfactoren analyseren, zoals dieet en therapietrouw, om hun bijdrage aan POAG te onderzoeken.
4. Impact op kwaliteit van leven beoordelen, inclusief de psychologische gevolgen van glaucoom.

Door gebruik te maken van een combinatie van genetische analyses (GWAS met imputation op de H3Africa-panel), OCT-scans en vragenlijsten over voeding en therapietrouw, wil dit onderzoek nieuwe inzichten verschaffen die kunnen bijdragen aan betere diagnostiek, preventie en behandelingsstrategieën voor glaucoom.

Onderzoeksvragen

Dit project richt zich op de volgende onderzoeksvragen:

• Welke genetische varianten dragen bij aan POAG in Afrikaanse populaties?
• In hoeverre verklaren anatomische verschillen in het oog de verhoogde kwetsbaarheid voor POAG?
• Hoe beïnvloeden voedingsgewoonten en therapietrouw het glaucoomrisico en de progressie van de ziekte?
• Wat is de impact van POAG op de kwaliteit van leven en mentale gezondheid van patiënten?

Onderzoeksvragen

Dit project richt zich op de volgende onderzoeksvragen:

• Welke genetische varianten dragen bij aan POAG in Afrikaanse populaties?
• In hoeverre verklaren anatomische verschillen in het oog de verhoogde kwetsbaarheid voor POAG?
• Hoe beïnvloeden voedingsgewoonten en therapietrouw het glaucoomrisico en de progressie van de ziekte?
• Wat is de impact van POAG op de kwaliteit van leven en mentale gezondheid van patiënten?

Plan van aanpak / onderzoeksopzet

Dit onderzoek wordt uitgevoerd met een case-control design en bestaat uit verschillende fasen:

• Genetische analyse: Bloedmonsters zijn verzameld en worden geanalyseerd op bekende en nieuwe POAG-genen met behulp van de H3Africa-genotyperingstechnologie.
• Lichamelijke analyse: OCT-scans van de oogzenuw en het netvlies worden geanalyseerd en vergeleken tussen Ghanese en Nederlandse populaties.
• Omgevingsfactoren: Voedingspatronen en therapietrouw worden geëvalueerd via vragenlijsten en statistische analyses.
• Kwaliteit van leven: Met behulp van gestandaardiseerde vragenlijsten (EQ-5D, NEI-VFQ-25, HADS) wordt de impact van glaucoom op welzijn en mentale gezondheid beoordeeld.

Samenwerking met het GGLAD-consortium en het Eyes of Africa Genetics Consortium versterkt de validiteit en reikwijdte van de genetische analyses.

Verwachte uitkomst / relevantie voor de glaucoompatiënt

Dit onderzoek zal bijdragen aan een beter begrip van de genetische en omgevingsfactoren die het glaucoomrisico in Afrikaanse populaties verhogen. De verwachte uitkomsten zijn:

• Nieuwe genetische varianten en lichamelijke kenmerken die kunnen dienen als biomarkers voor glaucoomdiagnose en -voorspelling.
• Inzicht in de invloed van voeding en therapietrouw op de progressie van glaucoom.
• Beter inzicht in de impact van glaucoom op mentale gezondheid en kwaliteit van leven.

Deze kennis kan leiden tot verbeterde screeningmethoden en op maat gemaakte behandelingen voor patiënten met een verhoogd risico.

Vervolgstappen / implementatie

Indien dit onderzoek aantoont dat bepaalde genetische of omgevingsfactoren een cruciale rol spelen in POAG, dan zijn de volgende stappen:

• Uitbreiding van de genetische analyses met grotere groepen mensen en langdurige follow-up studies.
• Ontwikkeling van gepersonaliseerde behandelingsstrategieën, zoals preventieve dieetadviezen of vroeg ingrijpen bij risicogroepen.
• Klinische toepassing van nieuwe biomarkers in glaucoomdiagnostiek en monitoring.
• Voorlichting en educatie voor patiënten en zorgverleners over risicofactoren en leefstijlaanpassingen.

Door deze benadering kan de preventie en behandeling van glaucoom wereldwijd worden verbeterd, met specifieke aandacht voor onderbelichte populaties.