Oogzenuwontsteking (neuritis optica)

Wat is neuritis optica?

Neuritis optica is Latijn voor oogzenuwontsteking. De oogzenuw (nervus opticus) verbindt het oog met de hersenen. Het licht dat het oog binnenvalt, wordt door lichtgevoelige cellen (kegeltjes en staafjes) in het netvlies omgezet in elektrische signalen. Via de oogzenuw gaan deze signalen vervolgens naar het achterste deel van de hersenen (de visuele schors). Dit gebeurt via ruim 1 miljoen dunne draadjes: de zenuwvezels. In de visuele schors worden de elektrische signalen omgezet in beelden zoals wij ze kennen. Bij neuritis optica zwelt de oogzenuw op. Daardoor werken de zenuwvezels niet meer goed.

Oogzenuwontsteking symptomen

De klachten van een oogzenuwontsteking beginnen meestal met plotseling wazig zien. Voornamelijk in één oog, soms in beide ogen. De kleuren zijn anders en het contrast wordt minder. Het lijkt alsof iemand het licht zachter heeft gedraaid. Ook kan het gebied rondom het oog pijn doen, met name als de ogen bewogen worden. Het gezichtsvermogen wordt meestal in de loop van één of twee weken slechter. De klachten kunnen ook verergeren als het lichaam opwarmt. Bijvoorbeeld na een heet bad of een hete douche, of na inspanning. Andere symptomen van neuritis optica kunnen hoofdpijn of een gevoelige oogbol zijn.

Oorzaak van oogzenuwontsteking

Een oogzenuwontsteking kan verschillende oorzaken hebben. We noemen er een paar. Het kan veroorzaakt worden door een virusinfectie, zoals de bof, rode hond en mazelen. Ook kan een verkoudheid of de waterpokken een oogzenuwontsteking tot gevolg hebben. Deze oorzaken van neuritis optica zien we vooral bij kinderen. Meestal loopt dit goed af zonder blijvende schade aan het oog.

Ook kunnen andere infecties een oogzenuwontsteking veroorzaken. Bijvoorbeeld een infectie van de bijholte (sinisitis), de ziekte van Lyme, hersenvliesontsteking (meningitis) en gordelroos.

Neuritis optica kan ook een eerste symptoom zijn van multiple sclerose (MS). Mri-onderzoek van de hersenen kan aantonen of daar inderdaad sprake van is. Mri-onderzoek bij neuritis optica speelt alleen een rol bij het stellen van de diagnose MS. Het heeft geen invloed op de behandeling van de oogzenuwontsteking.

Meestal is er geen oorzaak voor een oogzenuwontsteking te ontdekken. Men denkt dat in deze gevallen een verkeerd afgesteld afweermechanisme van het lichaam een rol speelt.

Behandeling van neuritis optica

Er is geen vaststaande behandeling voor een oogzenuwontsteking. Soms worden via een infuus corticosteroïden toegediend. Corticosteroïden beïnvloeden de snelheid van herstel, maar niet de mate van herstel van de oogzenuwontsteking. Het herstel van het gezichtsvermogen is dus hetzelfde zonder en met behandeling met corticosteroïden. Omdat corticosteroïden veel bijwerkingen geven, worden ze niet standaard voorgeschreven.

Gelukkig herstellen de meeste oogzenuwontstekingen vanzelf en is behandeling zelden nodig. Vaak duurt het herstel wel enkele weken tot maanden. Bij sommige patiënten zal het herstel niet volledig zijn. Soms komt de gezichtsscherpte helemaal terug, maar blijven de kleuren achter. Bij anderen blijven delen van het gezichtsveld onscherp. Neuritis optica wordt bij ongeveer 10% van de mensen chronisch. De gezichtsscherpte vermindert dan stukje bij beetje.

Bij een deel van de mensen komt de oogzenuwontsteking terug. Dit kan in hetzelfde oog zijn of in het andere oog. Ook dan herstelt de gezichtsscherpte zich meestal goed.