De ziekte van Graves is een auto-immuunziekte van de schildklier. Meestal gaat door de ziekte de schildklier te snel werken, soms te langzaam. De ziekte van Graves kan verschillende klachten geven, onder andere aan het oog.
Ongeveer 20% van de mensen met de ziekte van Graves krijgt last van oogklachten. Van de mensen die dit hebben, wordt gezegd dat ze de oogziekte van Graves hebben. In zeldzame gevallen kan de oogziekte van Graves ook voorkomen terwijl de schildklier normaal werkt.
Boordevol tips en informatie voor gezonde ogen!
Ons afweersysteem maakt antistoffen aan die ons beschermen tegen vreemde cellen die ons lichaam willen binnendringen. Die antistoffen herkennen de vreemde cellen, vallen ze aan en ruimen ze op. Soms kan het echter gebeuren dat ons lichaam antistoffen maakt tegen onze eigen cellen. Die antistoffen vallen dan onze goede cellen aan, waardoor we ziek worden. Dit is de oorzaak van de ziekte van Graves. Het lichaam maakt dan antistoffen aan tegen een hormoon (TSH) dat de schildklier aanstuurt. Hierdoor gaat de schildklier te langzaam of te snel werken. Zo wordt de ziekte van Graves veroorzaakt door ons eigen afweersysteem.
Zoals gezegd, ontstaat bij de ziekte van Graves soms de oogziekte van Graves. De oogziekte van Graves kan voor, tijdens en na het ontstaan van de ziekte van Graves optreden. Vrouwen hebben er vaker last van dan mannen. Ook zien we dat het in bepaalde families meer voorkomt. Erfelijkheid is dus een oorzaak van de oogziekte van Graves.
De oogziekte van Graves wordt ook wel Graves Orbitopathie genoemd. Orbita is de Latijnse naam voor oogkas. Bij de oogziekte van Graves richten de antistoffen zich tegen het weefsel rondom het oog, in de oogkassen. Vooral de ooglidspieren, de oogspieren en het vetweefsel in de oogkas raken ontstoken. Dit geeft verschillende symptomen die mild tot zeer ernstig kunnen zijn.
Door een ontsteking kunnen de ooglidspieren verkort raken. Een van de symptomen van de ziekte van Graves is daarom dat het bovenooglid te hoog komt te staan en het onderooglid te laag.
Een ander symptoom van de ziekte van Graves zijn uitpuilende ogen. Ontstekingsreacties in de oogkas kunnen zwelling van het weefsel veroorzaken. Hierdoor kan het oog gaan uitpuilen. In ernstige gevallen raakt door de zwelling de oogzenuw bekneld en vermindert het zicht. Dit kan zelfs tot blindheid leiden. Afknelling van de oogzenuw door zwelling hoeft niet perse samen te gaan met uitpuilen van het oog.
Door ontsteking van de oogspieren kan de beweeglijkheid van het oog verminderen. Ook kan scheelzien en dubbelzien ontstaan.
Welke behandeling iemand met de oogziekte van Graves nodig heeft, ligt aan de klachten. Meestal ontstaan de oogziekte van Graves en de ziekte van Graves samen. Het is dan goed als de behandeling van beide op elkaar worden afgestemd. Dit betekent dat de oogarts en de internist nauw samen zullen werken.
Vaak zien we dat de oogklachten verminderen als de schildklier door behandeling met medicijnen weer goed gaat werken. Als dit niet zo is, moeten ook de ogen behandeld worden. In de meeste gevallen zijn de oogklachten mild. De oogarts schrijft dan oogdruppels, ooggel of oogzalf voor. Deze genezen de oogziekte Van Graves niet, maar verminderen de klachten. Ook helpt het om een zonnebril te dragen. Als de oogziekte stabiel is, kan een ooglidoperatie worden gedaan.
Een klein deel van de mensen krijgt een matige tot ernstige vorm van de oogziekte van Graves. Vaak heeft iemand dan sterk uitpuilende ogen. Als de ontsteking nog actief is, wordt vaak een ontstekingsremmer voorgeschreven. Ook wordt het weefsel rond het oog wel behandeld met bestralingen (radiotherapie). Ontstekingsremmers en bestralingen brengen het weefsel tot rust.
Is de ontsteking niet (meer) actief, dan is een operatie van de oogleden en/of het uitpuilende oog mogelijk. De totale behandeling van een ernstige vorm van de oogziekte van Graves kan wel twee tot drie jaar duren.
Als de oogziekte van Graves het gezichtsvermogen bedreigt, moet snel actie worden ondernomen. Gelukkig komt dit zelden voor.
