‘Pas de laatste jaren krijgt onderzoek naar oogmelanoom vaart. Met meer geld houden we die vast’

Door oogkanker verloor Sam Peters zijn rechteroog. Zien met één oog lukt inmiddels, maar bij elke controle is er weer de vrees. Bij uitzaaiingen is genezing nog niet mogelijk. Op Wereldkankerdag, 4 februari, staat Sam stil bij het geluk dat hij nog leeft. ‘Ik had 50/50 kans.’ Hij hoopt op meer geld voor onderzoek naar behandelingen.

In de zomer van 2019 bezocht Sam (1978) een opticien. Hij droeg lenzen maar wilde een bril als reserve. Hij zou met zijn vrouw en drie kinderen een paar dagen later op een verre reis gaan. De opticien zag echter een afwijking aan zijn rechteroog. Hij vreesde een netvliesloslating en stuurde Sam naar de dokter. Eenmaal bij een oogarts in het ziekenhuis bleek dat het iets anders was. Een kwaadaardig oogmelanoom, oftewel: kanker in zijn oog. Sam: “Uitzaaiingen zouden bijna zeker het einde betekenen. De kans daarop was 50/50. Ik was 41.”

Pure pech

De vakantie werd geannuleerd. Familie en vrienden op de hoogte gebracht. Er volgden scans om te zien of er al uitzaaiingen waren. En een erfelijk onderzoek om na te gaan of hij de erfelijke variant had. “Die periode was heel heftig, voor mijn kinderen, mijn vrouw en de rest van mijn familie. En ik vroeg me af: wat heeft dit veroorzaakt?” Tot grote opluchting van familie en vrienden had Sam nog geen uitzaaiingen. Ook had hij niet de erfelijke, extra aggressieve variant van het oogmelanoom. “Het was, volgens de artsen, pure pech. Zes op een miljoen mensen krijgen een oogmelanoom. Ik heb altijd het gevoel gehad dat iets het getriggerd moet hebben. Wat? Daar kom ik waarschijnlijk nooit achter.”

Hoogste kans op overleving

Sam moest een keuze maken uit verschillende behandelingen. Verwijdering van het oog was voor hem de beste optie. Die behandeling onderging hij in het Leids Universitair Medisch Centrum. Toen de wond was genezen, kreeg Sam een oogprothese. Een soort bolletje in zijn oogkas dat aan vier spiertjes is vastgemaakt. Daardoor draait het kunstoog mee naar links en rechts. Op de voorkant zit een schildje dat lijkt op de voorkant van een oog.

Niet goed knipperen

Sam moest wennen aan het kijken met één oog. Inmiddels gaat dat goed. “Het ooglid over de prothese wilde eerder niet goed knipperen; dat verbeterde na een operatie. Ik ben wel voorzichtiger met autorijden. Mijn dode hoek is rechts groter. Een auto vol kinderen naar de hockey of voetbal rijden, doe ik bijvoorbeeld liever niet.”

Onderzoek is hard nodig

Sam ging veel lezen over oogmelanoom en onderzoek. Hij besloot een actie op touw te zetten om geld in te zamelen. “Oogmelanoom is zeldzaam en weinig bekend. Tot vijf jaar geleden was er nauwelijks onderzoek. Pas de laatste jaren krijgt het meer vaart. Met meer geld houden we die vaart vast. Hard nodig, want als er uitzaaiingen komen, zijn er alleen levensverlengende behandelingen.”

Samen met familie en vrienden liep hij in 2019 de ZevenHeuvelenNacht in Nijmegen. Met groot succes. Ze zamelden ruim 31 duizend euro in. Mede daardoor werd een promotieonderzoek mogelijk onder begeleiding van gerenommeerd professor Oogheelkunde Martine Jager van LUMC (inmiddels met emeritaat).

Onbezorgdheid kwijt

“Het is heel dubbel,” vertelt Sam. “Die periode heeft mijn leven 180 graden gedraaid. Enerzijds ben ik er genadig vanaf gekomen. En daar ben ik dankbaar voor. Anderzijds ben ik mijn onbezorgdheid kwijt. Elk half jaar moet ik op controle. Tot tien jaar na de behandeling blijft er namelijk kans op uitzaaien. Ik ga inmiddels niet meer met lood in mijn schoenen, maar elke keer is er nog die vrees dat de kanker terug is.”

Heft in eigen handen

Sam is bewuster gaan leven door zijn ervaring. Hij besteedt zijn tijd vooral aan mensen en activiteiten die echt belangrijk voor hem zijn. En hij kan beter relativeren. “Ik heb drie puberende kinderen. Dat kan pittig zijn en soms hoor ik andere ouders van pubers klagen. Maar ik geniet er enorm van.” Daarnaast ging Sam, met zijn gezin, bewuster eten en bewegen; en hij stopte met het drinken van alcohol. “Dat melanoom is mij overkomen. In mijn zoektocht naar waarom ben ik veel gaan lezen, ook over voeding. Een verband met melanoom vond ik niet. Maar ik leerde wel hoezeer gezond leven je kans op ouderdomsziekten verkleint. Het geeft geen garanties, weet ik. Maar het voelt goed om zo het heft in eigen handen te nemen.”