Dr Elon van Dijk, oogarts en onderzoeker (LUMC) wil in samenwerking met een team experts uit Leiden UMC samen met de afdeling Oogheelkunde van de Amsterdam UMC de oorzaak van serosa ontrafelen door stamcelonderzoek, en op basis daarvan betere behandelingen ontwikkelen. Dit kan belangrijke verbeteringen opleveren voor het verloop en de behandeling van deze invaliderende oogziekte.
Achtergrond
Centrale sereuze chorioretinopathie (serosa) wordt veroorzaakt door een probleem in een specifiek deel van het oog, het vaatvlies (choroïdea). Er lekt vocht onder het netvlies, wat zorgt voor wazig en vervormd zien. Een belangrijke risicofactor is het gebruik van medicijnen met corticosteroïden, maar de exacte oorzaak van serosa is nog niet duidelijk. Bij de huidige behandeling verdwijnt niet bij alle patiënten het vocht onder het netvlies. Daarnaast is er een tekort aan het medicijn dat voor deze behandeling nodig is.
Gebruik van stamcellen
Eerder onderzoek heeft al waardevolle inzichten opgeleverd in hoe het vaatvlies reageert op corticosteroïden. Dit onderzoek werd gedaan met weefsel van overleden donoren. Nu wil het onderzoeksteam een stap verder gaan en onderzoeken hoe vaatvliescellen van serosa-patiënten reageren op corticosteroïden. Hiervoor worden stamcellen gebruikt die uit het bloed van de patiënten worden gemaakt. Deze patiënten hebben serosa gekregen na blootstelling aan corticosteroïden. Ook van gezonde controlepersonen worden stamcellen gemaakt, zodat er een goede vergelijking gemaakt kan worden.
Vervorming tot vaatvliescellen
De stamcellen worden omgezet in bloedvatcellen en verder bewerkt zodat ze lijken op de bloedvaten van het vaatvlies. Dit maakt het mogelijk de zieke cellen van serosa-patiënten nauwkeurig na te bootsen, wat nodig is om de oorzaak van de ziekte beter te begrijpen.
Blootstelling aan corticosteroïden
De aangepaste vaatvliescellen van de patiënt worden blootgesteld aan corticosteroïden, waarna de genetische veranderingen die optreden worden onderzocht. Deze veranderingen worden vergeleken met de reactie van vaatvliescellen van gezonde personen. Daarnaast wordt onderzocht hoe de cellen van de serosa patiënt functioneren in vergelijking met de cellen van de gezonde controlepersoon, om te begrijpen wat er precies fout gaat.
Resultaten combineren
Door de resultaten van het genetische onderzoek te combineren met het functionele onderzoek van de cellen, wordt een beter inzicht verkregen in de mechanismen die serosa veroorzaken na het gebruik van corticosteroïden. Deze waardevolle informatie wordt gebruikt om nieuwe, effectieve behandelingen te ontwikkelen die in toekomstige klinische studies kunnen worden getest.
Verwachte resultaten en impact
Het onderzoeksteam verwacht belangrijke inzichten te krijgen over de oorzaak van serosa, wat van groot belang is voor het ontwikkelen van nieuwe en betere behandelingen voor deze patiënten. Deze ontdekkingen zullen worden vertaald naar klinische studies. De uitkomsten van deze studies kunnen de levenskwaliteit van serosa-patiënten drastisch verbeteren. Daarnaast zal deze studie ook van grote waarde zijn als model voor andere ziekten die een ongewenst gevolg zijn van corticosteroïden op (choroïdale) bloedvatcellen.