In vitro glaucoommodellen
Glaucoom op een chip is een feit, officieel heten dit in vitro glaucoommodellen. Er is een kweekapparaat gemaakt, waarin het effect van hoge oogdruk op cellen wordt nagebootst. In deze modellen zijn tot nu toe testcellen gebruikt. Deze lijken op menselijke cellen maar zijn het niet helemaal. Eerst moet de kweek succesvol zijn voor er overgestapt mag worden op humaan (menselijk) materiaal. Aan dit onderzoek nemen nog geen patiënten deel. Er wordt dan ook gebruik gemaakt van bestaand materiaal, controle humane iPSC cellijnen (stamcel).
Retinale ganglioncellen
De onomkeerbare stap in de pathofysiologie van glaucoom is het afsterven van de retinale ganglioncellen (RGC’s). Dit zijn de cellen in het netvlies die met hun lange uitlopers via de oogzenuw tot in de hersenen reiken en ervoor zorgen dat de visuele informatie van het oog naar de hersenen gebracht wordt. Bij het ontwikkelen van nieuwe glaucoomtherapieën richten we ons op deze cellen en proberen we ze te beschermen tegen celdood. Een methode om de RGC’s en glaucoom te onderzoeken, is om ze in het laboratorium te kweken en bloot te stellen aan risicofactoren voor glaucoom. In zo’n in vitro glaucoommodel hebben we controle over alle omstandigheden en kan het mechanisme van celdood worden ontrafeld. Bovendien kunnen we in zo’n model ook de werking van potentiële neuroprotectieve geneesmiddelen of voedingscomponenten testen.
Complex proces
Om zulke humane iPSC cellijnen te verkrijgen is een complex en ingewikkeld proces. Een lichaamscel, bijvoorbeeld een huidcel of bloedcel, wordt in het laboratorium omgevormd tot stamcel (iPSC) die vervolgens met gerichte kweekomstandigheden tot een RGC (zenuwvezel) gedifferentieerd wordt. Voor deze in vitro modellen zijn zuivere culturen van RGC’s nodig. Om dergelijke RGC culturen te verkrijgen, worden momenteel twee algemene procedures voor differentiatie van iPSC’s in RGC’s toegepast. Beide zijn nog volop in ontwikkeling en binnen deze (korte) studie wordt bepaald welke methode het beste is en de beste vooruitzichten heeft voor de patiënt. Na afronding van dit project kan er gewerkt gaan worden met persoonlijk materiaal.
Meer over glaucoomonderzoek