Keratoconus

Keratoconus is een aangeboren oogziekte waarbij het hoornvlies (cornea) net onder het midden wat dunner is. Hierdoor gaat het hoornvlies uitpuilen en verliest zijn mooie bolle vorm. In plaats daarvan krijgt het de spitse vorm van een kegel. Vaak is de kegelvorm iets naar onderen uitgezakt.

Mensen met deze oogziekte hebben dit meestal aan beide ogen (80-90%). Vaak is het bij het ene oog erger dan bij het andere oog. Het komt niet veel voor; ongeveer 1 op de 2.000 mensen wordt ermee geboren.

Bij een normaal hoornvlies wordt het licht dat het oog binnenvalt naar alle kanten in dezelfde richting gebroken. Bij keratoconus is door de kegelvorm van het hoornvlies de breking van het licht niet gelijkmatig. Hierdoor valt het licht niet meer in één punt op het netvlies achter in het oog en ontstaan er klachten.

Symptomen

• Wazig zien
• Vervormd zicht
• Hoofdpijn
• Overgevoeligheid voor licht

Het betreft hier dan wel een aangeboren oogziekte, maar mensen hebben er niet direct vanaf hun geboorte last van. Iemand die met keratoconus is geboren, krijgt vaak pas tijdens of na de puberteit klachten. Geleidelijk ontstaat de kegelvorming en daarmee ook de symptomen. De symptomen worden geleidelijk aan ernstiger. De ziekte stabiliseert zich vaak rond het veertigdste levensjaar. De symptomen kunnen dan zo heftig zijn dat het zicht ernstig is aangetast.

Oorzaak

Keratoconus wordt veroorzaakt door een verzwakking van het hoornvlies. Waar die verzwakking op zijn beurt door veroorzaakt wordt, is niet bekend. In ongeveer 10% van de gevallen heeft de keratoconus een erfelijke oorzaak.

Bij een aantal aandoeningen komt keratoconus vaker voor, bijvoorbeeld bij mensen met:

• Astma, allergie en/of eczeem
• Syndroom van Down, Turner, Ehlers-Danlos of Marfan

Men zegt dat heel veel en hard in de ogen wrijven ook keratoconus kan veroorzaken. Bijvoorbeeld bij mensen met geïrriteerde ogen als gevolg van een allergie of een oogaandoening.

Behandeling

Keratoconus kan niet genezen worden. Er zijn echter wel verschillende behandelingen mogelijk om het zicht te verbeteren en de ziekte te remmen. Voor welke behandeling wordt gekozen, hangt af van het stadium waarin de ziekte zich bevindt.

Behandelen met een bril of lenzen

Bij vroege keratoconus worden vaak een bril of contactlenzen voorgeschreven. In eerste instantie kunt u het zicht nog verbeteren met een bril of zachte contactlenzen. Daarna kunnen dikke, zachte lenzen de vorm van het hoornvlies nog corrigeren. Maar als de symptomen verergeren, zijn speciale, harde contactlenzen nodig. Hiervan bestaan verschillende soorten.

De behandeling met een bril of contactlenzen verbetert alleen het zicht, maar remt de ziekte niet af. Als de ziekte vordert, kan intolerantie optreden voor de contactlenzen. De contactlens zit dan namelijk niet meer goed op het vervormde hoornvlies.

Behandelen met crosslinking

Als intolerantie voor contactlenzen optreedt, kan behandeling met crosslinking worden overwogen (ook wel corneal crosslinking genoemd). Bij crosslinking wordt het hoornvlies gedruppeld met een speciale vloeistof en daarna bestraald met UV-A-licht. Hierdoor verbetert de stabiliteit en de stijfheid van het hoornvliesweefsel. Dit remt de kegelvorming af.

Crosslinking kan alleen als het niet in een te ver gevorderd stadium is. Het hoornvlies moet nog een minimale dikte hebben. Ook mag het hoornvlies geen ernstige littekens hebben en iemand mag niet met andere oogaandoeningen kampen.

Behandelen met een operatie

Naast een bril of contactlenzen en crosslinking zijn er verschillende operatieve behandelingen van keratoconus.

Er kunnen één of twee ringen in de vorm van een halve cirkel geplaatst worden in de buitenste rand van het hoornvlies (Intacs). Het zwakke deel van het hoornvlies wordt hierdoor afgevlakt en ondersteund.

Een andere operatie bij keratoconus is het plaatsen van een kunstlens voor de eigen ooglens.

Als geen van bovenstaande behandelingen meer mogelijk is, kan gekozen worden voor een hoornvliestransplantatie. Het succes na een hoornvliestransplantatie bij keratoconus is hoog, maar het herstel na de operatie duurt lang. Ook moeten vaak nog contactlenzen gedragen worden om het zicht optimaal te krijgen. Ongeveer 20% ondergaat uiteindelijk een hoornvliestransplantatie.

Kunt u van keratoconus blind worden?

Als u keratoconus heeft, is het belangrijk om uw ogen regelmatig te laten controleren. Op die manier kan men de voortgang van de ziekte goed in de gaten houden en ingrijpen als dat nodig is. Zo kunt u de schade zoveel mogelijk beperken. Met de juiste behandeling wordt u van keratoconus niet blind.