Ptosis

Ptosis is een ander woord voor hangend bovenooglid. Doordat de spier die het bovenooglid omhoogtrekt niet goed functioneert, blijft het bovenooglid lager hangen dan normaal. Hierdoor is maar een klein deel van het oog te zien.

Wat is ptosis?

Ptosis is het disfunctioneren van de spier die het bovenste ooglid omhoogtrekt. Het is beter bekend als een hangend ooglid. De spier die ervoor zorgt dat het bovenooglid geopend kan worden, heet de levatorspier. Deze spier loopt vanuit de top van de oogkas naar het ooglid. Als de levatorspier niet goed werkt, ontstaat ptosis.

Het is een lastige aandoening, want het belemmert het zicht. Vooral met naar boven kijken, zit het bovenooglid in de weg.

Meestal ontstaat het op latere leeftijd, soms is het aangeboren. Van de mensen met ptosis heeft 80% het aan één oog en 20% aan beide ogen.

Oorzaken

De belangrijkste oorzaak bij volwassenen is dat de levatorspier loslaat van het ooglid. Ook kan het pezige deel van deze spier uitgerekt raken. De achteruitgang van de levatorspier kan komen door veroudering van het weefsel. Ook kan het jarenlang dragen van harde contactlenzen de oorzaak van ptosis zijn. Verder kan de levatorspier loslaten na een oogoperatie, of als het weefsel van het ooglid erg gezwollen is geweest door een ernstige oogontsteking of een ongeval.

Het kan ook ontstaan bij een spierziekte of na een beroerte. Dit komt echter zelden voor.

Bij aangeboren ptosis is de levatorspier meestal niet goed ontwikkeld.

Behandeling

Het kan operatief behandeld worden. Als de oogspier is losgeraakt van het ooglid, dan wordt met een ptosisoperatie de spier weer vastgezet. Deze operatie gebeurt altijd onder plaatselijke verdoving. De patiënt moet namelijk afwisselend zitten en liggen. Zo kan de oogarts zien of beide oogleden de juiste hoogte krijgen.

Zijn de ogen te droog door onvoldoende kwaliteit van het traanvocht, dan wordt er niet gekozen voor een operatieve behandeling. Als het ooglid operatief omhoog getrokken wordt, wordt de verdamping van het traanvocht namelijk alleen maar groter. De klachten zullen dan erger worden.

Bij aangeboren ptosis is het belangrijk dat een kind snel behandeld wordt door een oogarts. Het kind kan namelijk een lui oog ontwikkelen als het ooglid over de pupil hangt. Als dit het geval is, wordt snel geopereerd. Vaak al voordat het kind één jaar is. Bedekt het ooglid de pupil niet, dan vindt de behandeling meestal plaats als het kind tussen de 4 en 5 jaar oud is.

Met een operatie kan de hoogte van het ooglid gecorrigeerd worden, maar de spierfunctie wordt er niet mee hersteld. Daarom zal bij aangeboren ptosis de beweeglijkheid van beide oogleden vaak blijven verschillen, ook na de behandeling.

Soms geeft een ptosisoperatie niet het gewenste resultaat. Er moet dan opnieuw geopereerd worden. Dit komt best vaak voor.