Meer dan vierhonderd mensen kwamen op 28 juni naar de Utrechtse Jaarbeurs voor het Nationaal Oogcongres. Voor het eerst sinds meerdere jaren was dit congres weer georganiseerd door het Oogfonds en de Oogvereniging samen.
Die bundeling van krachten leverde een interessante en inspirerende dag op. De bezoekers waardeerden het congres met gemiddeld maar liefst een 8,4. Zo noemden ze het ochtendprogramma ‘duidelijk’ en ‘leerzaam’ en omschreven ze de drie presentaties die in dit plenaire gedeelte werden gegeven als ‘begrijpelijke uitleg van complexe zaken’. Maar liefst 95 procent van de deelnemers zou het Oogcongres aanraden aan anderen met oogproblemen.
Gepersonaliseerde behandeling
Het was inderdaad bijzonder hoe duidelijk de eerste spreker, prof.dr. Rob Collin, in een half uur wist samen te vatten wat we tot nu toe weten over erfelijke netvliesaandoeningen, en hoe het komt dat sommige foutjes in ons erfelijk materiaal minder ernstige gevolgen hebben dan andere.
Ook legde Collin helder het verschil uit tussen DNA en RNA. Dat eerste was volgens hem wel te vergelijken met een meerdelig kookboek en het tweede met één enkel recept uit die omvangrijke reeks. Gentherapie, zo vervolgde hij, voegt als het ware een extra deel toe aan al die kookboeken, terwijl bij RNA-therapie een recept wordt toegevoegd of bewerkt. Zoals een van de deelnemers het in de evaluatie formuleerde: ‘Als het vroeger op school zo was uitgelegd, zou ik het beter gesnapt hebben.’
Het belang van beweging
Op een andere manier heel leerzaam was de bijdrage van oud-schaatsster Barbara de Loor, in 2005 wereldkampioen op de 1000 meter en sinds twee jaar presentator van Nederland in beweging! Zij hield een aanstekelijk pleidooi voor meer lichaamsbeweging. Dat is immers bewezen goed voor de ooggezondheid. En voor meer bewegen hoef je echt niet naar de sportschool.
Om er zeker van te zijn dat die boodschap aankwam, liet De Loor iedereen ter plekke overeind komen. Gewoon voor hun stoelen staand gooiden een paar honderd mensen tegelijkertijd hun armen in de lucht en trokken ze hun knieën op. Het oogstte behalve gepuf ook veel gelach.
Meer groenten, minder vlees
Na deze beweegsessie was de zaal weer scherp voor de derde plenaire presentatie: die van prof.dr. Caroline Klaver. Net als De Loor benadrukte zij de positieve invloed die een gezonde leefstijl kan hebben bij het voorkomen of vertragen van oogziekten. Daarbij zoomde Klaver vooral in op de rol van voeding.
Terecht, want meer nog dan voor beweging is er bewijs voor dat veel groenten en fruit eten een positief effect heeft op de ooggezondheid. Zo beschermen groenten als spinazie en boerenkool, die rijk zijn aan de stofjes luteïne en zeaxanthine, tegen leeftijdsgebonden maculadegeneratie. Voor glaucoom noemde Klaver de beschermende werking van rood fruit als aardbeien, frambozen en bosbessen.
Ook wees Klaver op het beschermende effect van de omega 3-vetzuren uit vis en op het feit dat het eten van veel rood vlees het risico op maculadegeneratie juist vergroot. Allemaal kennis die direct in de praktijk toepasbaar is. Daarmee gaf Klaver meteen een mooi voorzetje voor de lunch: die was rijk aan groenten.
Genetische pleisters
In het middagprogramma werden twaalf verschillende parallelsessies aangeboden, waarvan de bezoekers er van tevoren twee hadden kunnen uitkiezen.
Een deel van deze sessies had een meer theoretisch karakter. Zo vertelde prof. dr. Camiel Boon over de stand van zaken op het gebied van erfelijke netvliesziekten. Welke behandelingen zitten er aan te komen en welke obstakels moeten daarvoor nog worden overwonnen?
En een paar zalen verderop vertelde dr. Marchien Dallinga over de kennis die er de afgelopen jaren is verzameld wat betreft het verschil tussen gezond en ziek hoornvliesweefsel. Want je kunt aandoeningen van het endotheel, het binnenste laagje van het hoornvlies, pas genezen als je eerst precies weet wat het verschil is tussen gezonde en zieke cellen.
Staaroperatie bij hoge myopie?
Andere presentaties hadden een meer praktische insteek. Zo vertelde een viertal optometristen over de pluspunten en beperkingen van medische contactlenzen, en ging dr. Nic Reus in op de voordelen en de risico’s van een staaroperatie bij hoge myopie.
Verder legde dr. Yara Lechanteur uit waarom het nuttig kan zijn erfelijkheidsonderzoek te laten doen bij leeftijdsgebonden maculadegeneratie, en vertelde dr. Suzanne IJzer over mogelijke complicaties van hoge bijziendheid. Ze gaf haar gehoor de boodschap mee hoe belangrijk het is alert te zijn op signalen die op netvliesloslating wijzen.
Toegankelijke onderzoekers
Al deze presentaties, en ook de niet-genoemde, werden goed gewaardeerd. Dat blijkt wel uit het feit dat veel bezoekers na afloop naar de sprekers toe gingen met hun persoonlijke vragen. Ook vroegen veel mensen of ze de presentaties online kunnen terugzien. De presentaties van het ochtendprogramma zullen na de vakantie inderdaad gedeeld worden op de site van Oogfonds.
Ook op de borrel na afloop maakten bezoekers graag gebruik van de gelegenheid om met onderzoekers te praten. Zoals een van de deelnemers in de evaluatie opmerkte: ‘Een verademing dat alle sprekers op soepele, toegankelijke wijze hun specifieke kennis deelden.’
De informatiestands konden eveneens rekenen op veel belangstelling. Op een centrale plek gaven Ursapharm, Visser Contactlenzen en Oculenti Contactlenspraktijk de bezoekers de kans om kennis te maken met hun producten. Tramedico stond er met zijn AYZ-assortiment. De standhouders deelden hun expertise en beantwoordden vragen. Zo droegen ook zij bij aan een inspirerende en informatieve congresdag.
Komt u volgende keer ook?
Voor ons is dit alles een aansporing om over twee jaar weer een congres te organiseren. We hopen dat u zich dan opnieuw aanmeldt. Of, als u deze editie hebt gemist: dat u dan wél komt. Want het Oogfonds vindt het niet alleen belangrijk om wetenschappelijk onderzoek te financieren, maar ook om de uitkomsten ervan onder een breed publiek te verspreiden.
Het Nationaal Oogcongres 2025 werd mede mogelijk gemaakt door onze partners Santen, Janssen, Alcon, Roche, Bayer, Rockmed en Tramedico. We willen ze hierbij danken voor hun steun. Ook onze dank aan alle sprekers. Een volledige lijst is te vinden op onze Oogcongres-pagina.
