De helft van de twintigers draagt een bril of lenzen met een min-sterkte en is dus bijziend (myopie). Met steun van het Oogfonds deed dr. Clair Enthoven onderzoek naar de invloed van leefstijl op de ontwikkeling van myopie. Veel dichtbij kijken – lezen, smartphone of tablet – is schadelijk voor kinderogen, maar er is wat aan te doen!
Steeds meer mensen worden bijziend en dat begint al op jonge leeftijd. Naast erfelijkheid speelt leefstijl een grote rol in de ontwikkeling van bijziendheid (myopie). Over deze leefstijlfactoren promoveerde onlangs dr. Clair Enthoven bij het Erasmus MC in Rotterdam met haar proefschrift ‘Lifestyle Factors in Myopia Development’. Waarom wordt de één wel bijziend en de ander niet? En is er wat tegen te doen?
Lees je (niet) blind
Momenteel is lezen de belangrijkste oorzaak van bijziendheid. Maar de impact van smartphones en tablets op onze ogen wordt steeds groter. Naast educatief gebruik brengen kinderen steeds meer vrije tijd achter deze schermen door. Hun ogen zijn voornamelijk bezig met dichtbij kijken. Ook wordt er veel minder buiten gespeeld.
Risico’s voor later
De helft van de twintigers in Nederland is bijziend, dat is een groot probleem. Ook omdat bij één op de drie later een bril of lenzen niet meer voldoende is. Dr. Enthoven ontdekte in haar onderzoek dat mensen met milde myopie (vanaf -2) al een verhoogd risico hebben op oogaandoeningen als myope maculadegeneratie, netvliesloslating, glaucoom en vroege staar. Eerder werd aangenomen dat deze complicaties pas bij hoge bijziendheid (-6 of meer) ontstonden.
Leefstijl of genen?
Kinderen die weinig buiten komen en veel dichtbij kijken ontwikkelen vaker myopie dan kinderen die veel buiten spelen en regelmatig ver wegkijken. Daarnaast speelt erfelijkheid een rol. Hebben beide ouders myopie, dan is de kans groot dat het kind ook myopie ontwikkelt. Komt dit kind ook nog eens weinig buiten en kijkt het de hele dag naar een scherm of in een boek dan is hoge bijziendheid onafwendbaar.
Ga naar buiten!
Aan de genen kunnen we (nog) niets veranderen, aan de leefstijl wel. Dr. Enthoven concludeert in haar onderzoek dat buitenlicht deels het negatieve effect van dichtbij kijken kan opheffen. Dichtbij kijken zorgt voor (extreme) lengtegroei van het oog. Buitenlicht en ver weg kijken compenseren deze lengtegroei en remmen dit zelfs. Helaas kan een oog niet krimpen dus voorkomen is de enige oplossing.
20-20-2; daar red je je ogen mee
Dit promotieonderzoek bevestigt ook het belang van de 20-20-2 regel. Neem na 20 minuten dichtbij kijken even een pauze om 20 seconden ver weg te kijken én kom minimaal 2 uur per dag buiten. Juist voor kinderen met bijziende ouders is deze dagelijkse leefregel cruciaal om hun ogen gezond te houden.
Bewustwording
Lezen en smartphones zijn niet meer weg te denken uit ons leven én dat hoeft ook niet. Maar het is wel belangrijk dat men bewust is van de gevaren van te veel dichtbij kijken. Zet kleine kinderen die nog niet kunnen lezen liever vanaf een afstand voor de televisie dan dat ze te dicht op een klein scherm van een smartphone of tablet kijken. Kinderogen zijn tegenwoordig op jonge leeftijd al goed te meten. En met de juiste leefstijl kan bijziendheid dan bijtijds ondervangen worden. Zo kunnen we de toekomstige generatie behoeden om op latere leeftijd slechtziend of zelfs blind te worden.
Clair Enthoven vertelt over haar promotieonderzoek in Verziend – De Myopie Podcast