
Foto van Ria van Klink
Ria (1955) heeft leeftijdsgebonden maculadegeneratie. Ze probeert het tempo waarin haar ogen achteruitgaan, te vertragen door gezonder te eten. Dat blijkt niet alleen goed voor haar ogen. ‘Ik ben tien kilo afgevallen.’
Ze heeft net haar lunch op: tomaten uit de oven, gegrild met olijfolie. Vanavond eet ze bietjes, en van wat daarvan overblijft zal ze een lunchsalade voor morgen maken. ‘Zo kom ik aan mijn 400 gram groenten en 4 eetlepels olijfolie per dag.’
Want dat zijn de hoeveelheden die Ria dagelijks probeert binnen te krijgen. Ze horen bij het mediterrane voedingspatroon: een manier van eten waarvan is vastgesteld dat het heel gezond is voor de ogen. Groenten spelen in dit voedingspatroon de hoofdrol op het bord, lekker klaargemaakt met olijfolie.
Meer vis, minder vlees
Tot drie jaar geleden at Ria nog heel anders: ‘Alleen bij het avondeten nam ik groenten, tussen de middag werkte ik snel een boterham naar binnen.’ Verder eet ze nu veel vaker vis, want ook dat ‘hoort’ bij het mediterrane voedingspatroon. Net als fruit, noten en peulvruchten.
Voor vlees en zoetigheid is juist weinig plaats in deze gezonde manier van eten. ‘En beide at ik dagelijks. Ik heb namelijk een voortreffelijke kok thuis, maar die bereidt het liefst vleesgerechten zoals rendang. Ook nam ik standaard twee koekjes bij de koffie. Dat was echt gewoontegedrag.’
Persoonlijke begeleiding
Dat veranderde in 2021. Toen wees haar oogarts haar op de studie van Sheila de Koning-Backus van het Erasmus MC. Backus ging onderzoeken wat LMD-patiënten het best helpt om een gezonde draai te geven aan hun voeding en leefstijl.
Ria wist op dat moment al een paar jaar dat ze leeftijdsgebonden maculadegeneratie ofwel LMD had. En nu ze met pensioen ging, had ze genoeg tijd om aan een gezondere leefstijl te werken. Dus meldde ze zich aan voor de studie.
Tot haar blijdschap werd ze ingedeeld in de deelnemersgroep die niet alleen voedings- en leefstijladvies kreeg, maar ook persoonlijke begeleiding. Een jaar lang sprak ze geregeld online met Backus. ‘Ik heb daar veel aan gehad,’ zegt Ria nu. ‘Ik was gemotiveerd genoeg, maar onze gesprekken gaven me toch net even extra steun.’
Bijvoorbeeld toen ze zich afvroeg hoe het moest met de feestdagen. ‘Sheila maakte me duidelijk dat het niet altijd perfect hoeft: “Dan pak je dat nieuwe voedingspatroon na 1 januari gewoon weer op.” En toen ik vertelde dat ik pannenkoeken met stroop zo miste, zei ze: “Eet ze gewoon af en toe. Als je er dan ook maar van geniet!” Juist daardoor werd het makkelijker om te veranderen.’
Geen trek meer in tussendoortjes
En veranderen deed Ria. Niet alleen eet ze nu twee keer per dag groenten in plaats van een keer, ze varieert er ook veel meer mee: rauw, koken, wokken, grillen… Verder ontdekte ze nieuwe groente- en fruitsoorten. ‘Kaki’s kende ik bijvoorbeeld niet. Nu haal ik ze geregeld in huis.’
De koektrommel deed ze juist de deur uit. ‘Sinds ik zo veel groenten en fruit eet, heb ik nauwelijks nog behoefte aan tussendoortjes. En tonic smaakt nu echt naar suikerwater.’ Ook ging ze meer bewegen: iedere dag maakt ze een wandeling, ’s zomers fietst ze veel en twee keer per week gaat ze naar de sportschool.
Wel wokgroenten, geen vlees
Haar man vond het prima dat ze anders wilde gaan eten, maar ging daar zelf niet in mee. ‘Hij hangt te sterk aan de Indische keuken. Geen probleem, ik eet gewoon mee van zijn wokgroenten, maar laat het rund- en varkensvlees staan. Of ik kook mijn eigen potje. We staan vaak samen te koken.’
Er kwam een mooie bonus bij: ze viel tien kilo af. ‘Daar was het mij niet om begonnen, maar het is wel heel fijn. Ik voel me veel vitaler.’
En haar ogen? ‘Dat is nog niet te zeggen, maar in ieder geval waren ze bij de laatste jaarlijkse controle niet achteruit gegaan.’