Wat is maculadegeneratie?

Maculadegeneratie is een oogziekte die vooral ontstaat vanaf het vijftigste levensjaar en wordt ook wel leeftijdsgebonden maculadegeneratie genoemd. Het is de meest voorkomende oorzaak van slechtziendheid bij ouderen. Bij maculadegeneratie sterven cellen (kegeltjes) in het centrale deel van het netvlies af. Dit deel heet de macula en wordt ook wel de gele vlek genoemd. Door het afsterven van de kegeltjes ziet u steeds minder goed en scherp.

In het netvlies liggen lichtgevoelige cellen: staafjes en kegeltjes. Deze spelen een belangrijke rol bij het omzetten van licht in beelden. De macula is een gebiedje van een paar millimeter groot. Het ligt in het midden van het netvlies. In de macula liggen heel veel kegeltjes bij elkaar. Met de kegeltjes ziet u kleuren en contrast. U heeft ze nodig om details goed te kunnen zien. U gebruikt ze bijvoorbeeld ook bij het lezen, autorijden en om gezichten te herkennen. Omdat er in de macula zo veel kegeltjes bij elkaar liggen, ziet u met dit deel van het netvlies het scherpst.

Risicofactoren maculadegeneratie

• Leeftijd > Deze oogziekte komt vooral voor bij mensen ouder dan vijftig jaar. In de groep 55- tot 64-jarigen heeft naar schatting 14% een vorm van maculadegeneratie. In de groep 65 tot 75 jaar ligt het percentage op ongeveer 20%. En in de groep 75-plussers heeft 37% een vorm van maculadegeneratie.
• Erfelijkheid > Onderzoek heeft uitgewezen dat maculadegeneratie voor een belangrijk deel erfelijk is. Heeft u een eerstegraads familielid met maculadegeneratie, dan is de kans groter dat u het zelf ook krijgt.
• Roken > Roken is een belangrijke risicofactor.  Hoe meer u rookt, hoe groter de kans op maculadegeneratie. Als u bijvoorbeeld meer dan één pakje per dag rookt, heeft u vijf keer meer kans op maculadegeneratie. Door roken worden de zogenaamde antioxidanten in uw lichaam afgebroken. Antioxidanten beschermen cellen in het lichaam, dus ook de cellen van het netvlies.
• Uv-straling > Langdurige blootstelling aan Uv-straling, vergroot de kans op maculadegeneratie. Gebruik daarom altijd een zonnebril om uw ogen te beschermen.
• Geslacht > Bij vrouwen komt maculadegeneratie waarschijnlijk vaker voor, maar onderzoek geeft geen eenduidig antwoord. Vrouwen van boven de 75 jaar zouden twee maal zoveel kans hebben op maculadegeneratie als een man van dezelfde leeftijd. Mogelijk verhoogd de kans op leeftijdsgebonden maculadegeneratie bij vrouwen door een lage oestrogeenspiegel na de menopauze.
• Oogkleur en huidskleur > Maculadegeneratie komt vaker voor bij mensen van Kaukasische afkomst (blanke huid en lichte ogen) ten opzichte van bijvoorbeeld mensen van Afrikaanse of Aziatische afkomst.
• Gezonde voeding > met gezonde voeding (voldoende antioxidanten), kunt u het risico op leeftijdsgebonden maculadegeneratie tot wel 50% verlagen. Dat betekent: veel groene bladgroenten, fruit, en twee keer per week vette vis eten.