Wat veroorzaakt bijziendheid?
Bijziendheid (myopie) begint meestal in de kindertijd en kan erger worden als het kind ouder wordt. Bijziendheid is deels erfelijk bepaald. Maar het is niet zo dat ieder kind met bijziende ouders ook bijziend wordt. De leefstijl van het kind speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van bijziendheid. Tegenwoordig krijgen ook kinderen zonder erfelijke aanleg steeds vaker bijziendheid door hun leefstijl.
Te lang dichtbij kijken naar bijvoorbeeld een smartphone, tablet of boek en te weinig tijd buiten doorbrengen op kinderleeftijd, zijn misschien wel de grootste boosdoeners. Het heeft invloed op de groei van de ogen en daarmee op de ontwikkeling van bijziendheid. Zolang het oog nog groeit (soms tot wel 25 jaar) kan bijziendheid ontstaan of verergeren door dit gedrag.
Weinig buiten zijn
Bewezen is dat kinderen die tijdens hun jeugd weinig buiten spelen een hogere kans hebben om bijziend te worden. Daglicht is essentieel en remt de groei van het oog. Wanneer een oog te snel groeit of langer door blijft groeien, kan bijziendheid ontstaan of toenemen.
Veel dichtbij kijken
Het groeien van de oogbol wordt ook beïnvloed door veel dichtbij kijken. Veel dichtbij kijken is sinds de jaren vijftig sterk toegenomen doordat men meer ging lezen (opleiding) en sinds de jaren negentig nog eens extra door het kijken op schermen (telefoon, tablet, computer- en spelcomputerschermen). Sindsdien is er ook een sterkte toename te zien van het aantal mensen met bijziendheid.
Hoe werkt bijziendheid?
Lichtstralen vallen het oog binnen via het hoornvlies en gaan via de pupil naar de ooglens. De ooglens heeft een platte bolvorm. Zowel het hoornvlies als de ooglens breken de lichtstralen. Daardoor komen achter de ooglens de lichtstralen samen in één punt. Bij normale ogen vallen de lichtstralen precies samen op het netvlies, achter in het oog. Hierdoor ontstaat er één helder beeld.
Is iemand bijziend, dan komen de lichtstralen samen voor het netvlies in plaats van erop. Het zicht in de verte is hierbij wazig. Er zijn twee oorzaken waardoor dit gebeurt:
- Het oog is te lang. Dat wil zeggen de afstand tussen het hoornvlies (voorkant oog) en het netvlies (achterkant oog) te groot is. Deze meest voorkomende vorm van bijziendheid wordt as-myopie genoemd en door leefstijl komt het steeds vaker voor.
- Het hoornvlies of de ooglens is te bol. Hierdoor worden de lichtstralen te veel gebroken en komen ze voor het netvlies samen. Deze vorm van bijziendheid heet brekingsmyopie. Deze vorm van bijziendheid is zeldzaam.
Aangeboren myopie
Aangeboren of congenitale myopie (bijziendheid) is een vorm die al bij de geboorte aanwezig is of zich in de vroege kindertijd ontwikkelt. Het is relatief zeldzaam vergeleken met bijziendheid die later in de kindertijd of op jongvolwassen leeftijd ontstaat. Bijziendheid komt steeds vaker voor, maar aangeboren myopie is minder gebruikelijk. Omdat aangeboren myopie meestal gepaard gaat met ernstigere visuele beperkingen en soms geassocieerd is met andere oogproblemen, vereist het vaak vroegtijdige diagnose en behandeling.
